Yurt dışından Neden Tohum Alıyoruz?

2010 yılı itibariyle patates tohumluğu yaklaşık 22 bin ton ithalatı ile en fazla ithalatı yapılan türdür.

Türkiye’de 1980 öncesinde hem ithalat hem de ihracat olarak son derece sınırlı bir tohumluk dış ticareti söz konusudur. Toplam birkaç milyon dolarlık bir hacme sahip olan tohumluk ithalatı ise geniş ölçüde kamu kuruluşları tarafından yapılmaktadır. 

Ticari tohumluk ithalatı son 25 yılda hem miktar hem de parasal değer olarak önemli oranda artmıştır. İthalatta en önemli kalemi sebze tohumları oluştururken, bunu çim ve yem bitkileri izlemektedir. Ancak bazı yıllarda mısır gibi diğer türlerin tohumlarının ithalatı da söz konusu olabilmektedir. Sebze tohumluklarında doğrudan doğruya ticari tohumluk ithalatı yapılırken, tarla bitkilerinde yerli üretim ve çoğaltım için gerekli olan anaç tohumluk ithalatı ağır basmaktadır.

Türkiye’nin 2002 yılında tohumluk ithalatı55,3 milyon dolar iken 2010 yılında 176,8 milyon dolara ulaşmıştır. Tohumluk ithalatının parasal değer olarak en önemli kısmını sebze tohumlukları teşkil etmektedir. Ancak bu tutarın tamamı ticari tohumluk olmayıp yaklaşık 1/5’lik bir kısmıanaç (kaynak) tohumluk ithalatıdır. 

1980 öncesinde Türkiye tohumluk ihracatı neredeyse yok denilecek kadar azdır. Ancak, zaman içerisinde tohumluk ihracat kapasitesi yavaş da olsa bir gelişme göstermiştir. 2002 yılında 17,3 milyon dolar olan tohumluk ithalatı2010 yılında 94,8 Milyon dolara çıkmıştır. Türkiye tohumluk ihracatı daha ziyade mısır, ayçiçeği, pamuk ve sebze türlerinde yoğunlaşmıştır. Hibrid mısır, ayçiçeği ve pamukta sözleşmeli olarak üretilen sertifikalı tohumluklar yüksek kalite özelliklerine sahiptir ve yabancı alıcılar tarafından tercih edilmektedir. Son yıllarda domates, biber, hıyar, kavun, karpuz olarak sebze tohumluğu ihracatı da hızla artmaya başlamıştır.

2010 yılı itibariyle patates tohumluğu yaklaşık 22 bin ton ithalatı ile en fazla ithalatı yapılan türdür. Diğer türlerle karşılaştırıldığında patates tohumluğu ithalatının bu kadar yüksek olmasının nedeni, 210 bin ton civarında olan patates tohumluğu ihtiyacının, 70 bin ton civarı yerli üretim ile ancak %30’unun karşılanabilmesi ve geri kalan ihtiyacın ancak ithalat yoluyla karşılanabilmesidir.

Ülkemizdeki sertifikalı tohumluk kullanımına yapılan desteklemelere ve özel sektörün bu alandaki faaliyetlerini gün geçtikçe artırmasına rağmen sertifikalı tohumluk kullanımının halen istenen seviyelerde olduğunu söyleyemeyiz. Ülkemizde sertifikalı tohumluğun az kullanım sebepleri arasında 3 husus öne çıkmaktadır: 

- Sertifikalıtohumluk fiyatının yüksek görülmesi 

- Sertifikalıtohumluğun sağladığıavantajların yeteri kadar bilinmemesi 

- Sertifikalı tohumluk teminindeki güçlükler.