
Şaraplık Üzüm Yetiştiriciliği Ve Bağcılık
ŞARAPLIK ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİ VE BAĞCILIK.
TARİHÇESİ
Gürcistan ve İran’da yürütülen arkeolojik kazılarda bulunan
şarap üretimine dair kanıtlar M.Ö. 5.000-6.000 yıllarına kadar uzanmaktadır.
Günümüzde şaraplık üzümler her iki yarımkürede de yapılmaktadır, çoğunlukla
ekvatorun 30-50 derece kuzeyi ve güneyi arasında, Yeni Zelanda’nın Orta Otago
bölgesinden İsveç’teki Flen bölgesine kadar Şarap üretiminde çok çeşitli
faktörler bir araya gelmiştir, bunlar arasında üzüm türü, rakım, topografya,
eğim yönü, toprak tipi, mevsimsel iklim koşulları ve yerel maya bulunmaktadır.
Bu faktörler bir araya gelerek serbest şekilde “bir yerin duygusu” olarak
tercüme edilebilecek “terroir” (yöre) terimini oluşturur.
TOPRAK Her ne kadar üzüm asmaları çoğu toprak tipine uygun
olsa da, iyi bir drenaj ve yeterli derinlik (70-100 cm) önemlidir. Üzüm
kalitesi toprak tipinden etkilenir. Optimal toprak, belli bir yüzde kireç,
kireçtaşı ve çakıl barındıran orta topraktır. Çok hafif toprak iplikkurdu
riskinden dolayı uygun değildir. Ağır toprak da iyi değildir. Üzüm asmaları
aktif kirecin %40 olduğu ve susuzluk koşullarına dayanabilecek anaçların
bulunduğu topraklarda büyüyebilir. Üzümler için ideal pHseviyesi 6.5’tur, ancak
6.5 – 7.5 arasındaki pH seviyelerinde iyi şekilde yetişirler.
ŞARAPLIK ÜZÜMLERİN
SULANMASI
Şarap üretimi yapılan bağların çoğu yağmur ile sulanır. Üzüm
asmalarının suya verdiği tepki çok iyi bilinmektedir. Sulama, daha yüksek
randıman almaya, yaprak alanının daha geniş olmasına, vejetatif büyümeye ve
daha büyük üzüm tanelerine katkıda bulunur. Sulamanın şarap kalitesi, özellikle
kırmızı şaraplarda, üzerindeki etkisi konusundaki düşünceler farklıdır. Yaygın
görüş daha yüksek randıman almak için çabalamanın şarap kalitesi üzerinde
olumsuz etkilerinin olduğudur – Res. A. Bir başka görüş ise yüksek kaliteli
şarap için bir randıman sınırı olduğu yönündedir – Res. B. Hala diğer eksperler
yüksek randımanların şarap kalitesi üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını iddia
etmektedirler – Res. C.
Sulama Sistemleri uzmanlarına göre, şarap kalitesini ve
randımanı, su olmayan koşullarda bile korumak için sulama en iyi araçtır.
SULAMA YÖNETİMİ Üzüm bağlarının sulanmasının artık tabu olmadığı kavramını
kabul etmek arazileri şaraplık üzümlerin sulanması deneylerine açmıştır. Etkili
yeni sulama teknolojileri geliştirilmiştir ve şarap kalitesi üzerinde etkisi
olmayan yeni sulama yönetimi yöntemleri test edilmektedir. Bu yeni
teknolojilerin ve yönetim yöntemlerinin kombinasyonu çok iyi sonuçlar
vermiştir.
KONTROLLÜ SULAMA (CI) Su, bölgedeki kabul edilen mevsimsel
Ürün Katsayısına (Ck) göre uygulanır.
DÜZENLENMİŞ EKSİK SULAMA (RDI) “Veraison”un (üzüm tanesinin
son olgunlaşma evresine geçiş periyodu) fenolojik evresi boyunca, ETo x Ck
eşitliğine göre daha az su vererek bitki strese sokulur. Bu evrede sulama son
derece kontrollüdür. RDI daha az su kullanır; daha kaliteli bir şarap elde
etmek için birçok avantaja sahip daha küçük bir üst tabaka oluşturur.
TAMAMLAYICI SULAMA (SI) Üzüm asmalarına sadece kısa ve
kritik fenolojik evrelerde su verilmelidir. Tamamlayıcı sulama koşulları
altında, su sadece iyi seçilmiş fenolojik evrelerde uygulanmalıdır – sınırlı
miktarda ve sınırlı süreyle. Optimal teknoloji ve doğru miktarda su en iyi
sonuçları almak için kilit faktörlerdir.
SULAMA YÖNETİMİ GERÇEKLERİ • Her ne kadar RDI yönetim
yöntemleri CI ile kıyaslandığında kullanılan su miktarını azaltsa da, üretim
veya kalite üzerinde herhangi bir olumsuz etkisinin olduğu bildirilmemiştir. •
Sulama stratejisi yöreye uyarlanmalıdır. • İyi uygulanan, iyi yönetilen eksik
sulama eşzamanlı olarak sudan tasarruf edebilir, soğuğa intibakı
kolaylaştırabilir, enerjiyi kontrol edebilir ve meyve kalitesini
geliştirebilir. • Genel olarak, etkili eksik sulama yöntemleri için, kök
bölgesi toprak nem sensörleri ile dikkatlice izlenmelidir.
SULAMA UYGULAMALARI
VE MİKTAR
Daha yüksek kalite ve daha fazla ürün doğrultusunda büyüyen
pazar taleplerinin bir sonucu olarak bu hedeflere ulaşmak için sulama üzerinde
daha çok durulmaktadır. Üzüm bağları için, yüzey, yağmurlama ve damla sulama
sistemlerini de içeren çok sayıda sulama yöntemi mevcuttur. Bu sulama
teknikleri sadece maliyet bakımından değil, esas olarak su kullanma verimliliği
bakımından birbirlerinden ayrılırlar. Sulama suları dünya genelinde gittikçe
azaldığı için, sudan tasarruf eden damlatıcılar ve mikro yağmurlayıcılar üzüm
bağı sulamasında kendine iyi bir yer edinmektedir. Mevcut su miktarı başlıca
problemlerden sadece bir tanesidir. Su kalitesi (yüksek tuzluluk) düşünülmesi
ve kontrol edilmesi gereken başlıca problemdir. Bahsedilen çeşitli sulama
tekniklerinin her biri tuzluluk kontrolü problemini farklı bir yolla çözer. Bu
sadece maliyet meselesi değildir. Seçiminiz, sizin ve bağınız için tüm kısa ve
uzun vadeli faktörleri göz önünde bulundurmayı gerektirir.
SU YÖNETİMİ
Şaraplık üzüm bağlarının su gereksinimi sadece iklime bağlı
değildir. Uygulanacak toplam su miktarı hesaplanırken hedeflenen üzüm üretimi
miktarı ve şarap kalitesinin tamamı hesaba katılmalıdır. Üzüm bağının yerine,
üzüm çeşitliliğine ve üreticinin özel deneyimine özgü su yönetimi
gerçekleştirilmelidir.
Başlıca üç aşama vardır: İlk aşama: Tomurcuktan ilk meyve
oluşumuna Sulama büyümeyi kolaylaştırmalıdır. İkinci aşama: Meyve oluşumunun
sonundan “veraison”a Sulama büyümenin yavaşlatılması için azaltılmalıdır.
Üçüncü aşama: “Veraison”dan olgunlaşmaya Sulama vejetatif büyümeyi en aza
indirecek veya durduracak şekilde ayarlanmalıdır.
Genç Üzüm Bağları için Sulama Kılavuzları Sulama aralıkları:
Her 7 günde bir Sulama başına su miktarı 3• İlk yıl: 50-70 m /ha 3• İkinci yıl:
50-90 m /ha 3• Üçüncü yıl: 60-100 m /ha
Olgun üzüm bağlarının su miktarına yönelik sulama
kılavuzları (Akdeniz iklimi)
Sulama aralıkları: Her 5-7 günde bir, toprak tipine göre
*Beklenen randıman yüksek değilse, hasat öncesinde sulamayı
%50 azaltmak mümkündür.
DAMLA SULAMA SİSTEMİ
ÜRÜNLERİ
Yerel koşullara göre bir çözüm aralığı vardır: 1.PC
damlatıcılar: 2, 3, 8 lt/saat, 16-23 mm Engebeli arazi koşulları ve modern
yoğun tarım uygulamaları için 2. Geleneksel labirent birleşik damlatıcılar:
1,6-4,0 lt/saat, 16, 20, 23 mm çaplı 3. Yuvarlak PC damlatıcılar: 4,0 l/saat
Daha geniş dikim aralıklı mevcut olgun üzüm bağları için
Temel Tasarım Tek yanal hat asma başına 1-2 damlatıcı
Damlatıcı hatları yüzeye veya tele asılı halde kurulabilir. Engebeli arazilerde
damlatıcı tüpleri boyunca düşmelerin önüne geçmek için özel halkalar eklenmesi
tavsiye edilir.
TOPRAK ALTI DAMLAMA
SULAMA (SDI)
Üzüm bağlarında Toprak altı Damla Sulama nispeten yeni bir
yaklaşımdır. İki ana problem için çözüm sunar: 1. Hiçbir engel bulunmayan
serbest yüzey modern üzüm bağlarında makine hareketine ve diğer aktivitelere
imkan verir. 2. Su kaynağını kökün aktif olduğu alanda konumlandırmak toprak
yüzeyini kuru tutar ve toprak sıkışmasını azaltır.
GÜBRELEME
Gübreleme, sulama suyuyla suni gübre uygulama, genel
kimyasal uygulama konseptinin bir parçasıdır. Günümüzdeki gelişmiş tarım
uygulamalarında, sulama gübreleme ile eşanlamlıdır. Üzüm bağlarında, vejetatif
büyümenin ve randımanın kontrol edilmesinde bunun yanı sıra son ürünün –
şarabın – kalitesi için mineral besinlerin önemibüyüktür. Gübreleme etkili
doğru suni gübreleri sağlamanın en iyi yöntemidir.
SUNİ GÜBRELER VE DİKİM ÖNCESİ GÜBRELEME 30-80 ton/ha derin
gübreleme toprakta serbest halde bulunmayan mineralleri (P2O5, K2O, MgO)
sağlayacak ve Al veya Cu toksisitesini tetikleyebilen yüksek asiditeyi
düzeltecektir. Sadece düşük pH (6’nın altında) seviyesine sahip arazilerde, 2 –
10 ton/ha kireçleme toprağın alkalinitesini istenen seviyeye getirecektir.
Genç asmaların gelişiminde fosfor ve potasyum kilit
elementlerdir. Bu besinlerin toprakta ideal seviyenin altında bulunması üretim
evresinin başlamasında gecikmeye sebep olabilir. Azot bu aşamada küçük
miktarlarda uygulanmalıdır çünkü süzülme yoluyla kaybolabilirler.
Doğru gübreleme programını seçmede toprak analizi size
yardımcı olabilir. Programı tasarlarken, üzüm çeşitliliğini ve şarap kalitesini
hedefini de gözönünde bulundurmalısınız. Sulama ile gübreleme azami verim ve
işçilikten tasarruf için önerilir.
www.jains.com.tr
www.jainmutluciftciler.com
Yorum yapabilmek için üye olmalısınız Üye olun zaten üye iseniz giriş yapın