Ekmek Ve Patates

Kurak yıllarda Devlet Buğday ve pirinç ithalatını açacağına açığı halkı üretim fazlası olan patatesle kapatmaya özendirse fena mı olur?

Patates son yıllarda üreticiyi memnun etmeyen ama bir türlüde vazgeçemediği bir mahsul .Emek yoğun olmasının yanı sıra Girdileri yüksek masraflı bir iş olmasına karşın tonajlı bir ürün olması son yıllarda birim alandan yüksek verim alınan çeşitlerin ıslah edilmiş olması ve ülkemize ithalatı , sulu koşullarda her bölgede üretilebiliyor olması ve ciddi ölçeklerde sanayisinin olması bu ürüne olan ilgiyi isteği artırarak devam ettirmektedir.

Üretilen 5 milyon 800 bin ton patatesin 800 bin tonunu sanayide 500 bin tonunu tohum olarak kullansak depo kaybı ve ihracattan geriye kalana net 4 milyon ton deyip 80 milyon kişi tüketiyor dersek ..kişi başına eder 50 kg patates tüketiyoruz demektir.

Moldavya kişi başına 200 kg İngiltere 110 kg Letonya 145 kg Avrupa ortalamasının 80 kg tükettiği göz önüne alındığında çok üretip az tüketen bir toplum olduğumuz gerçeği ortaya çıkıyor. Her ülkenin iklim kuşağı ,sulama ve tarımına bağlı olarak karbonhidrat Kaynağı elbet farklılıklar gösterecektir Çin ve Hindistan’da pirinç Avrupa’da patates karbonhidrat kaynağıdır. Türkiye de ise şüphesiz buğday yani Ekmektir diyebiliriz.

Türkiye de patatesin şansızlığı ekmeğin çok tüketilmesidir. Öyle ki diğer ülkelere göre iki katından daha fazla bir tüketimle vazgeçilmezimiz olan ekmeğin Türkiye de kişi başına tüketimi 190kg fır. Almanya’da 90 kg Rusya’da ise 80 kg ekmek tüketilmektedir. Dünyada rakipsiz olarak en fazla ekmek tüketen ülke biziz. hal böyle olunca patates üretimi istediği kadar artsın tüketimi yerinde sayıyor. Ekmeği normal tüketen ülkelerde patatesin her öğün nerdeyse sofrada olduğunu görüyoruz. zira patates kızartması, salatası, haşlaması, kumpiri , cipsi yemeği ile sofralara sayısız alternatifler sunan zengin ve lezzetli ,Yerken keyif veren daha faydalı ve uzun süre saklanabilen bir ürün. bu avantajlarına rağmen Halkımız midesini dolgu maddesi olan ekmekle üstelik israf da ederek doyurup besleyici özelliği daha fazla olan ve daha ucuz olan patatesi es geçiyor.. umarım yeni jenerasyon bu alışkanlığı değiştirir ve sindirimi zor ekmeği azaltıp beslenme açısından daha nitelikli olan patates tüketimini artırır. Kriz zamanlarında artık klasikleşen ekmeğe patates unu karıştıralım fikri yerine ekmek tüketimini azaltmak ciddi bir çözüm olacaktır. hatta sadece israf edilen 1,4 milyar tl değerindeki ekmek yerine filemize patates koyabilsek bu patates sorunu çözülür gider.

Kurak yıllarda Devlet Buğday ve pirinç ithalatını açacağına açığı halkı üretim fazlası olan patatesle kapatmaya özendirse fena mı olur.?  

Allah patatesin yokluğunu göstermesin ama olmadığı senelerde neler yaşandığını da gördük, stokçu diye depolarımıza inen yetkililer üretici sıkıntı yaşarken nedense pek ortalarda görünmezler.

Sonuçta

Üretimi biraz daraltmakta fayda var ekmeğinden vazgeçmeyen Türkiye için 5 milyon ton üretimin fazlası üreticiyi sıkıntıya sokuyor.

Patates her ülkede artık üretildiğinden ihracat iyice azalmaya yüz tutmuştur. Olan pazarı da normal yıllarda zaten İran’a kaptırmış durumdayız .

Son yıllarda Madalayn ,Orchestra ve Melody gibi dekarda 5 ton üzerinde verim alınan çeşitler üretim fazlalığına başka bir neden teşkil ediyor. Eskiden dekarda 2-3 ton patates alan Adana üreticisi Fransız çeşitleri ile artık 4-5 tonlara verim demiyor.

Ödemiş ikinci mahsülü Anadolu’nun depo satışlarının önünü kesmekle kalmıyor önü kesilen ve Mayıs’a sarkan depoluklar bu sefer Taze Adana mahsülünün önünü kesiyor.

Plansız programsız dikim, hızına yetişemediğimiz mazot ve gübre, ilaç zamları ve dövizle uçan enerji tohum derken maliyetler dekarda emeğin çok üzerine çıktı

Artık zaman hesap devri gübre ilaç atarken 1 değil 2 kere düşünmemiz gerekecek.

Kamil AŞKIN